Masaż sportowy to skuteczne narzędzie dla sportowca amatora i profesjonalisty, dlatego ludzie od wieków stosują go po to, by móc podnosić swoje możliwości fizyczne. Koń też jest sportowcem i powinien mieć taką sposobność. Niezależnie od tego czy startujesz
w zawodach czy jeździsz rekreacyjnie – pamiętaj, że masaż konia to nie tylko zabieg, który przyspieszy jego powrót do zdrowia po kontuzji. Jest to również świetny sposób
na profilaktykę.

HISTORIA

Sztuka masażu sięga około 2000 lat p.n.e., a nacieranie konia wiązką słomy do sucha spotykane jest do dziś. Autor książki „Opieka i utrzymanie konia” z 1799 roku opisuje, jak zrobić wiązkę z dobrej, czystej słomy pszenicznej i jak nacierać zwierzę do sucha. Zabieg ten miał na celu zapobieganie sztywności mięśni po wysiłku np. po polowaniu. W XVI wieku nastąpiło odrodzenie masażu. Ambroise Paré, francuski chirurg, ogłosił masaż oficjalną metodą leczniczą.

Masażem nazywa się oddziaływanie mechaniczne wywierające ucisk na tkanki ustroju, za pomocą których można pośrednio lub bezpośrednio wpłynąć na przebieg różnych procesów toczących się w tkankach. Minimalna powierzchnia do wywołania odczynu to 10% powierzchni ciała, a minimalny czas trwania masażu to 10 minut. Siła tempo i rytm podczas wykonywania masażu ma wpływ na reakcje tkanek masowanych. Może być wykonywany w formie zabiegu całościowego lub częściowego. Działa przeciwbólowo, polepsza odżywienie tkanek oraz regeneruje mięśnie. W zależności od wybranych technik, intensywności i czasu, może mieć zastosowanie lecznicze, relaksacyjne lub sportowe.

Na czym polegają poszczególne
techniki w masażu

Głaskanie

Głaskaniem rozpoczynamy masaż i kończymy, przeplatamy nim również poszczególne techniki. W zależności od siły zastosowanego bodźca, głaskanie pobudza lub obniża pobudliwość nerwów czuciowych skóry, zwiększa przepływ krwi i redukuje stres zwierzęcia.

Rozcieranie

Zadaniem rozcierania jest rozdrobnienie i przemieszczenie na obwód wysięków pozapalnych czy pourazowych krwiaków, zrostów i blizn. Umożliwia też likwidację narośli
w tkance kostnej. Najlepiej sprawdzi się przy: stanach pourazowych, skręceniach, nadwichnięciach, stłuczeniach, wylewach krwawych, drobnych wylewach, zgrubieniu torebki stawowej, bliznach, zrostach i zakwasach.

Ugniatanie

Ta technika ma działanie pobudzające, rozluźniające i rozciągające. Przyspiesza usuwanie produktów przemiany materii z mięśni, podnosi napięcie mięśni i odżywienie, zwiększa elastyczność ścięgien oraz sprzyja rozciąganiu przykurczów powięzi.

Oklepywanie

Powoduje odczyny miejscowe pod postacią przekrwienia oraz zmiany pobudliwości obwodowego układu nerwowego. Są to krótkie i szybko występujące po sobie sprężyste uderzenia wywołujące skurcze mięśni gładkich i poprzecznie prążkowanych oraz skurcze naczyń krwionośnych. U koni wykorzystuje się dwa rodzaje oklepywania: miotełkowe
i półpiąstkowe na duże partie mięśniowe.

Wibracje

Jest to ruch zbliżony do oklepywania. Przez wprowadzenie tkanek w drżenie wpływa na przyspieszenie przemiany materii.

Jak konie reagują na masaż

Twoją najważniejszą rolą jest dobranie profesjonalisty, który będzie w stanie pomóc Twojemu wierzchowcowi. Dlaczego? Bo zastosowanie prawidłowej siły nacisku przez doświadczonego masażystę jest bardzo ważne i tylko wtedy koń będzie mógł się zrelaksować oraz zasygnalizować, że udało się doprowadzić do zmniejszonych napięć.

Masażysta musi odczytywać wszystkie sygnały z mowy ciała konia. Należą do nich reakcje subtelne, jak i te bardziej oczywiste, kiedy znajduje się w okolicy napięć. Jeżeli
w tym momencie zostaje zastosowana odpowiednia siła nacisku, która pozwala ominąć odruchy przeciwstawiania, koń zacznie włączać się do całego procesu rozluźniania. Podczas masażu można dostrzec u konia reakcje na dotyk – mruganie, mrużenie powiek, zmiana tempa oddechu lub wstrzymywanie go, wzdychanie lub głośne wypuszczanie powietrza, obniżanie głowy, wysuwanie dolnej wargi przed górną. Podobnie koń zachowuje się gdy zasypia. Silniejsze reakcje zazwyczaj wykazują, że koń pozbywa się części nagromadzonego stresu i napięć. Zauważamy wtedy w szczególności ziewanie (zwłaszcza kilkukrotne), oblizywanie warg i przeżuwanie, parskanie, kichanie czasami nawet stękanie. U koni, mocno spiętych, nagminnie wiercących podczas masażu kluczem do sukcesu jest cierpliwość masażysty. Zawsze następuje moment rozluźnienia, o czym zwierzę zawsze informuje w swoim „końskim języku”.

Pamiętaj też, że konie mają różne osobowości – niektóre z nich reagują szybko na masaż, a inne oznaki rozluźnienia pokażą dopiero, gdy masażysta odejdzie na bok. Tylko
w skrajnych przypadkach wierzchowiec może zachowywać się agresywnie – musi być wtedy bardzo obolały lub przepełniony strachem.

PRZECIWSKAZANIA

Masażu nie należy wykonywać kiedy u konia występuje ostry stan zapalny, ponieważ pobudzanie krążenia go spotęguje. Masaż wykluczają również otwarte rany i złamania, ciąża klaczy w pierwszym i ostatnim trymestrze. Czasami masaż musi zostać wykonany, pomimo złego stanu zdrowia. Warto przyjrzeć się bliżej sytuacji kiedy Twój wierzchowiec zmaga się np. z nowotworem. Masaż może uaktywnić i przyspieszyć procesy postępowania choroby, natomiast jeżeli wiesz, że Twój czworonożny przyjaciel jest w zaawansowanym stadium choroby, ale nie cierpi i spędza czas na pastwisku i lubi być masowany, zastosowanie lekkiej formy jest wręcz wskazane.

Poza aspektem zdrowotnym warto podkreślić, że jest to przyjemna forma spędzania czasu ze zwierzęciem, która buduje relacje i zaufanie. Zabiegi masażu powinny być nie tylko nagrodą. Powinny na stałe zostać wpisane w grafik Twojego czworonożnego przyjaciela. Natura wyposażyła te zwierzęta w niezwykłe możliwości adaptacyjne, ale bez pomocy człowieka i fizjoterapii nie byłyby zdolne sprostać stawianym przed nimi zadaniom. Człowiek wkroczył w świat koni, więc jest za nie odpowiedzialny.